Na een korte periode nagedacht te hebben of ik dit aan de buitenwereld wil laten weten
kan ik het toch niet laten om het in ieder geval hier te publiceren.Wat is er zo belangrijk dat erover nagedacht moet worden? Dat is een zich herhalende discussie over de grootte van de gemeente, en over nut en noodzaak van gemeentelijke herindelingen. Niet iets waar ik normaal over schrijf maar na een artikel in een lokaal weekblad kon ik het niet nalaten mijn licht erover te laten schijnen. Temeer omdat de schrijver een, door mij, zeer gewaardeerde man is bij welke ik deze gedachtegang niet had verwacht. https://www.brummensnieuws.nl/reader/21574#p=4 is het bedoelde artikel; hierna mijn gedachten hierover onder de titel Brummense mot.
Brummense mot,
Bij het lezen van een artikel in het Brummens weekblad op 1 mei naar aanleiding van de brief van wethouder van Burgsteden aan de gemeenteraad van Brummen heb ik nog even gedacht, zal ik reageren? Zeer tegen mijn zin overigens want op elke oprisping in het gemeentehuis reageren heeft niet mijn voorkeur. Maar dan toch maar wat gedachten op een rij. Groter is beter, zo wordt beargumenteerd in het artikel, mijn vrije vertaling. Tot grote verbazing, in ieder geval van mij, is het sociaaldemocratische bolwerk erop gesprongen in de publiciteit en vind het ook tijd worden voor groter en beter. Neoliberaler kunnen de voormalige socialisten wat mij betreft niet worden. Waar eerst dichtbij de burger het bestuur organiseren het mantra was lijkt nu het voortschrijdend inzicht dat het allemaal anders moet. Het is een telkens terugkerende en oneindige discussie. Oorzaak voor de discussie deze keer, zoals eerder, is de benauwde financiële situatie van Brummen. Net als tijdens de vorige (financiële) crisis is de bodem van de schatkist in zicht. Dan komen er na een (politieke) crisis in het najaar van 2019 vier wethouders, drie nieuwe en 1 oudgediende. Na een klein half jaar heeft een nieuw ingevlogen wethouder, in dit geval van Burgsteden, de conclusie al klaar en neergelegd in een brief aan de gemeenteraad van Brummen. Argumenten voor een herindeling zijn heel dun en onderzoek van het Centrum Onderzoek Lokale Overheden (Coelo) van de Rijksuniversiteit in Groningen wijst uit dat deze herindelingen maar zelden succesvol zijn. Op zijn best worden de kosten, of in neoliberale termen de efficiëntie winst pas na tien jaren of meer terugverdiend. Dat er verlies aan lokale democratische waarden voor in de plaats komt en dus gebrek aan gevoel bij een paar gemeenschappen als Brummen en Eerbeek die daar, op zijn best, als losliggende dorpen aan een andere grote gemeente worden toegevoegd.Dan naar de argumenten in het artikel zelf;
Van de 355 gemeenten zijn er 85 kleiner dan Brummen, is dat een argument of een constatering, voor mij is dat het laatste. Het zegt niets over de bestuurskracht van een gemeente of zij groot of kleiner is, daar wordt dan in dit artikel niet op in gegaan, vooralsnog geen argument. Dan de gevolgen voor ambtenaren; ambitieuze ambtenaren worden geprikkeld om in grotere gemeenten te werken omdat ze daar meer kunnen verdienen. Dat is een gevoelige sneer naar het huidige ambtenarenapparaat, doen ze het niet goed, zijn ze niet goed genoeg, zetten ze zich niet in omdat ze te weinig verdienen? Nee, de conclusie is dat het vooral generalisten zijn in plaats van de door de wethouder gekoesterde specialisten. Meer kennis moet worden ingehuurd, en ja dat kost geld maar bespaard ook tegelijkertijd, dat wordt dan even niet gemeld. Door naar het aantal ambtenaren; het gegroeide aantal is een duidelijk politiek keuze, weloverwogen gemaakt door een prominent wethouder, in de vorige periode, uit dezelfde partij, het CDA.
Tot slot in het artikel volgt er een redenering met “als dan kwesties”. Als de gemeente besluit om “als dan” te gaan regeren wordt het tijd voor een herindeling. Met “als dan” kun je niet regeren maar bang in een hoekje zitten te wachten op wat komen gaat. Dat lijkt me niet de bedoeling van een sterke en krachtige gemeente, groot of kleiner. Kortom; het artikel zet een toon die er, wat mij betreft volledig naast gaat. Financieel gaat het met of zonder Corona bij twee-derde van de gemeenten financieel zeer beroerd, daarin is Brummen geen uitzondering en is daarmee geen excuus om nu opnieuw een discussie over de houdbaarheid van de gemeente te voeren. Wat Corona ons leert is dat het openbaar bestuur een veel sterkere rol zou moeten innemen in plaats van een terugtrekkende overheid een overheid die sturing en leiding geeft, en dan het best zo dicht mogelijk bij de burger, in kleinere, overzichtelijke gemeentes.